Telefon a sprawa polska - 10 (a nawet 11) polskich piosenek z wynalazkiem Alexandra Grahama Bella w roli głównej lub w tle

Fot. Matthias Ripp, Flickr.

1. Pieśń telefoniczna - Zdrój Jana

Nie odwieszaj sumienia na przeszłości widełki

Zdrój Jana powstał jako literacko-bigbeatowy kabaret w roku 1965 z inicjatywy studentów krakowskiej ASP: Juliana "Antonisza" Antoniszczaka (późniejszego twórcy non-camerowych animacji) i Franciszka Miecznikowskiego. Początkowo program duetu opierał się na standardach jazzowych i rockandrollowych, do których Antonisz pisał własne teksty. 

Od roku 1966 Zdrój Jana zaczął stopniowo przekształcać się w regularny zespół rockowy. Stało się to za sprawą nowych członków grupy - Ryszarda "Antoniusa" Antoniszczaka (młodszego brata Juliana) i Jacka Uklei. Ten pierwszy przejął obowiązki tekściarza formacji, drugiemu zaś przypadła rola jej głównego kompozytora i aranżera. W roku '69 skład kapeli liczył już siedem osób i przedstawiał się następująco: Jacek Ukleja (wokal, gitara, skrzypce), Ryszard Antoniszczak (instrumenty perkusyjne), Paweł Andrzej Partyka (gitara basowa), Piotr Walewski (fortepian), Rafał Marchewczyk (fortepian), Jerzy Wójcik (gitara) oraz Marek Wilczyński (perkusja).

Muzyczna propozycja Zdroju znacznie wybiegała poza kanony polskiej muzyki rozrywkowej tamtych czasów. Krakowscy awangardziści łączyli klasycznego rocka i folklor z psychodelią i protopunkiem, zaś wśród swoich inspiracji wymieniali Stonesów i Dylana, a także Vanilla Fudge, Mothers of Invention i Pink Floyd.

Koncerty zespołu przybierały formę wielowymiarowych przedstawień, na które poza muzyką składały się również elementy teatralne i taneczne, projekcje filmów i przezroczy oraz efekty stroboskopowe.

Zdrój Jana zawiesił działalność w roku 1972 pozostawiając po sobie zaledwie kilka utworów nagranych dla Polskiego Radia (w tym zaprezentowany powyżej). 

2. Telefony - Republika

Telefony, telefony

Gdzie dzwonić mam

Jaki numer mam wykręcić

Do kogo z was

Najbardziej znana polska piosenka o telefonach. Utwór, będący w całości dziełem Grzegorza Ciechowskiego, Republika zarejestrowała w Studiu M-1 Polskiego Radia (obecnie Studio im. Agnieszki Osieckiej) w roku 1982. Pomimo olbrzymiej popularności Telefonów, czego dowodem był m.in. trzykrotny triumf nagrania na Trójkowej Liście Przebojów, nie trafiły one na debiutancką płytę zespołu zatytułowaną Nowe Sytuacje. Po raz pierwszy w oficjalnej dyskografii Republikanów piosenka pojawiła się dopiero w roku 1991 i to w mocno zmienionej (unowocześnionej) wersji (na LP 1991). Wersja radiowa Telefonów ukazała się natomiast dwa lata później na kompilacji 82-85.

tekst

Do tematyki telefonicznej Obywatel Grzegorz powrócił jeszcze w 13 Cyfrach (z albumu Masakra, 1998):

tekst    

3. Gorące telefony - Dwa Plus Jeden

Dwa telefony w sercu wielkich dwóch miast

Do piekieł strzegą bram

Gorąca linia czynna nocą i w dzień

Życie zapewnia nam

Ekipa od już mi niosą suknię z welonem tym razem w piosence o całkiem realnej, zwłaszcza w pierwszej połowie lat 80. ubiegłego wieku, wizji atomowego rozwiązania kwestii ludzkiej. Tytułowe gorące telefony strzegą bram piekielnych, które - o czym powszechnie wiadomo - zlokalizowane są w Waszyngtonie i w Moskwie. Tekst napisał nadworny liryk Lady Pank - Andrzej Mogielnicki, muzyka jest dziełem Janusza Kruka. Utwór ukazał się na ósmym longplayu Dwa Plus Jeden zatytułowanym Bez limitu (1983).

tekst

4. Blues telefoniczny - Sławek Wierzcholski i Dżem

Tak bardzo chciałbym Cię usłyszeć,

Zamienić chociaż kilka słów,

Jesiennym pokropiony deszczem,

Znajduję wreszcie budkę gdzieś

Numer z albumu Ciśnienie (1993) firmowanego przez Dżem i Sławka Wierzcholskiego. Nie zrozumie kto nigdy nie korzystał z budki telefonicznej. 

tekst

5. Dzwoni telefon - Kabaret Potem

Jakże mi się nie chce,

Lecz telefon jest uparty!

Kto to dzwonić może?

Do mnie, czy nie do mnie?

Odbierać czy nie odbierać? Oto jest pytanie. Czasem wręcz trzeba, zwłaszcza gdy pracuje się w... ale nie będę zdradzał puenty. 

Zielonogórski Kabaret Potem śmieszył, tumanił i przestraszał w latach 1984-1999 (z roczną przerwą w '88). Swoje sceniczne szlify zdobywali w nim m.in. Adam Nowak (obecnie lider Raz, Dwa, Trzy) oraz Joanna Kołaczkowska i Dariusz Kamys (dziś oboje w Hrabi).

tekst

6. Hallo to ja - Sexbomba

Hallo to ja,

Pędzę do Ciebie światłowodem.

Ty wiesz mam do przebycia długą drogę.

Hallo to ja, hallo to ja...

Tytułowy utwór z albumu Hallo, to ja legionowskiej Sexbomby nuciło w roku 1999 pół Polski. Słowa - Robert Szymański, muzyka - zespół, ciepły głos po drugiej stronie słuchawki: Irena Krasnicka.

tekst

7. Telekomunikacja - Kury

Te psy znów telefon wyłączyły mi,

Nie opłacone mam rachunki,

Jeden, dwa i trzy

Telekomuna (obecnie Orange Polska) oczami Tymona. Nieoficjalny hymn pokrzywdzonych abonentów. Piosenka otwiera album 100 Lat Undergroundu formacji Kury (i DJ-a Scissorkicksa) z roku 2001.

tekst

8. Telefon do przyjaciela - Pustki

Teraz dzwonię do siebie sam 

862752 862752 

Teraz dzwonię do siebie sam 

Neurotyk + słuchawka - z tego na pewno nie będzie połączenia. Alternatywny singiel roku 2005 według słuchaczy Programu Alternatywnego emitowanego na antenie radiowej Trójki. 

tekst

9. Dzwonię - Muchy

Dzwonię przez pomyłkę - sprawdzam czy zmieniłaś numer.

Dzwonię przez pomyłkę - nie odbieraj, nie odbieraj!

On dzwoni i dzwoni, ale właściwie to mu nie zależy, bo przecież Ona i tak już od tygodnia go nie lubi i pewnie ma innego. Happy endu brak. Kawałek z pierwszej demówki Much zatytułowanej Galanteria (2005).  

tekst

10. Krótka piosenka o tym jak Tomek Lipiński kupował telefon komórkowy - Patyczak 

Wisienka (truskawka?) na torcie. Kapitalny song punkowego barda, Grzegorza Patyczaka Kmity o trudach bycia ikoną polskiego undergroundu. Wersja z koncertu w Golinie. Rok był 2011. 

***

Post przeklejony za zgodą autora z bloga Moja Stodoła.